Η προληπτική οδοντιατρική έχει να κάνει με την πρόληψη των παθήσεων του στοματογναθικού συστήματος και προς αυτήν την κατεύθυνση οι ασθενείς θα πρέπει να επισκέπτονται τον οδοντίατρο τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Το στοματικό περιβάλλον είναι ένα περιβάλλον που ευνοεί την κατακράτηση μικροβίων. Οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας, η ύπαρξη αρκετής τροφής και το δυσπρόσιτο των περιοχών αυτών καθιστούν τα δόντια και τα ούλα ιδανικές περιοχές για την ανάπτυξη μικροβιακών πληθυσμών.
Τα μικρόβια αυτά προσκολλώνται στις επιφάνειες των δοντιών και πολλαπλασιαζόμενα σχηματίζουν ένα στρώμα, την οδοντική μικροβιακή πλάκα.
Η μικροβιακή πλάκα δεν μπορεί να φύγει με το ξέπλυμα του στόματος με νερό, πρέπει να αφαιρεθεί, τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα με το βούρτσισμα. Αν δεν αφαιρείται τακτικά, με την πάροδο του χρόνου ωριμάζει και με την καθίζηση αλάτων από το σάλιο μετατρέπεται σε τρυγία (πέτρα), η οποία δεν μπορεί να αφαιρεθεί παρά μόνο από τον οδοντίατρο.
Το βούρτσισμα των δοντιών με οδοντόβουρτσα και οδοντόκρεμα δεν επαρκεί, γιατί η οδοντόβουρτσα δεν μπορεί να καθαρίσει ανάμεσα στα δόντια. Στις επιφάνειες αυτές πρέπει να χρησιμοποιηθεί το οδοντικό νήμα.